Nhắc đến chùa ở phía Nam Bộ không thể không nhắc đến ngôi chùa Giác Lâm, vì ngôi chùa đã trở thành tiêu biểu cho những ngôi chùa ở phía Nam. Với bề dày lịch sử, chùa Giác Lâm đã để lại nhiều tư liệu quý báu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc tôn giáo. Cùng Trung Hưng tìm hiểu về ngôi chùa cổ kính này.

Tam quan chùa Giác Lâm được xây dựng vào năm 1955, gồm 3 lối vào. Mỗi cổng đều có mái che, lợp ngói các đầu đao gắn hoa văn trang trí, diềm mái lá đề màu xanh thẫm nổi bật lên cạnh hàng ngói đỏ. Tam quan tượng trưng cho không gian, giả quan, trung quan và còn có ý nghĩa của tam giải thoát ấn, tam pháp ấn (không, vô tướng, vô nguyện). Trên cổng khắc ba chữ Hán “Giác Lâm tự”, hai bên chạm hai câu đối. Hai câu đối có chữ đầu và chữ cuối hợp lại là “TỔ ĐÌNH GIÁC LÂM”.

Chùa có cấu trúc mặt bằng dạng chữ “tam”. Theo nhiều nhà nghiên cứu, cấu trúc này là sự biến thể từ dạng cấu trúc “Nội công ngoại quốc”. Đây là sự kế thừa của khá nhiều chùa cổ ở miền Bắc.

Chính điện: Có hành lang phía trước, hai bên tả hữu là hồi lang bao bọc kiến trúc gian này gần như vuông, chia làm 5 gian, kết cấu sườn mái kiểu tứ tượng, (tứ trụ) và tỏa ra thành 8 phần mái dạng bát quái. Mái được kết hợp dạng 4 mái nhọn dần phía trên, còn gọi là dạng mái hình bánh ít. Mỗi đầu kèo ở hàng tư chùa đều tạc đầu rồng.

Kiến trúc chùa Giác Lâm tiêu biểu cho các ngôi chùa cổ ở Nam bộ, kể cả vị trí chùa. Đặc biệt là tại chính điện được thiết kế cửa chính và phụ rất ít, điều này phần lớn xuất phát từ quan niệm đây là nơi thờ tự, nơi ngự của các vị Thánh, Thần, Phật, … Do đó để tăng thêm phần huyền bí và trang nghiêm, chỉ có ánh sáng vào rất ít, tạo vẻ thâm u, tạo thái độ dè dặt, chậm rãi khi bước vào. Mặt khác, với ánh sáng yếu ớt có chủ ý đó, các pho tượng thếp vàng như nổi rõ hơn, lung linh hơn, trong không khí thờ cúng, khói hương.

Kiến trúc chùa như hòa vào kiến trúc nhà ở cửa cư dân xung quanh, không quá tách biệt

Tháp thờ xá lợi phật

Chùa Giác Lâm có tất cả 118 pho tượng cổ và mới gồm: Cổ: 7 tượng đồng, 106 tượng gỗ. Mới: 5 tượng bằng xi măng, tượng đồng hiện chỉ còn 5 tượng . Do được tạo tác vào những giai đoạn khác nhau, được du nhập từ các nơi, nên các tượng có những phong cách khác nhau.

Hệ thống tượng thờ phong phú

Tượng Thập điện diêm vương

Hình ảnh: Trung Hưng

Hình ảnh: Trung Hưng

Hình ảnh: Trung Hưng

Tượng La Hán

Địa tạng vương bồ tát

La Hán

Hơn 200 năm qua, ngôi chùa vẫn tồn tại, vẫn “sống” mãi với cư dân thành phố cùng với sự biến đổi của thời gian. Những dấu ấn của ngôi chùa vẫn luôn in đậm trong tâm trí của những người khách đến vãn cảnh chùa. Dấu ấn kiến trúc và cảnh quan của ngôi chùa là một điều còn đọng lại mãi đối với những ai đã và sẽ bước chân tới vãn cảnh ngôi chùa.

Bình luận