ĐẾN ĐỀN ĐỘNG HOA BẰNG CÁCH NÀO

Ảnh: Trung Hưng

Đền Động Hoa ở làng Yên Thôn, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. Di tích cách trung tâm Thành Phố Hà Nội chừng 18km về phía Tây và cách thị trấn Liên Quan khoảng 5km về phía Tây Nam.

Ảnh: Trung Hưng

Từ trung tâm Thành Phố Hà Nội, theo Đại Lộ Thăng Long  đến  Tỉnh lộ 80 rẽ phải khoảng 7km tới ngã tư Thạc Xá, rẽ phải khoảng 2km là tới di tích.

DẤU ẤN THỜI NGUYỄN ĐỂ LẠI TRÊN NHỮNG HOA VĂN CỦA ĐỀN

Đền Động Hoa có từ lâu đời. Theo hệ thống văn bia ghi chép lại trong đình, đình đã nhiều lần trùng tu, tôn tạo. Hiện nay Đền Động Hoa mang phong cách kiến trúc đặc trưng thời Nguyễn thể hiện qua cấu trúc ngôi đình, hệ thống bài trí ban thờ và các mảng chạm hoa văn trong kiến trúc.

Đền Động Hoa là di tích kiến trúc tôn giáo chung của làng, với đậm nét của kiến trúc và nghệ thuật cổ truyền thống.

Trải qua thời gian, những biến cố lịch sử, đền Động Hoa đã được trùng tu tôn tạo nhiều lần, diện mạo nhiều đổi thay, duy chỉ có văn hóa tâm linh thờ cúng là không thay đổi trong lòng người dân nơi đây. Các công trình kiến trúc hiện tại ở đền với những hoa văn nghệ thuật chạm khắc mang dấu ấn nghệ thuật thời Nguyễn hiện vẫn được gìn giữ cẩn thận.

Ảnh: Trung Hưng

Đền Động Hoa hiện lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị, đó là những tác phẩm nghệ thuật do nhân dân địa phương tự làm, là thành tựu lao động sáng tạo của những bàn tay vàng vừa cày ruộng, vừa làm nghề thủ công.

Vào Đền cầu lễ – ý nghĩa tôn giáo cũng giáo dục khuyên răn con người làm điều thiện, sống có đạo đức, không làm điều gian trái, góp phần vào xây dựng đạo đức con người.

Đền Động hoa  nằm ở  mảnh đất có hình con cá chép, có ba bề là mặt nước, bên trái là ao lớn, trước mặt và bên phải là dòng nước long tụ, uốn quanh, chảy tự nhiên từ đồng Bùi mênh mông, suốt năm tháng suôi về sông Tích. Xung quanh đền có cây cổ thụ bốn mùa xanh tốt. Cây cầu cổ bắc qua dòng nước trước đền, có dáng khum khum kiểu “thượng gia hạ , kiều”  giống như Nhật Tiên Kiều, Nguyệt Tiên Kiều ở chùa Thầy. Đền có khung cảnh đẹp đẽ, thoáng đãng. Đền Động Hoa được làm theo kiểu ngoại cao đường, hậu hoàng thượng cung, có tam diện đồng nhất. Các nhà cùng theo một kiểu thức chung là bán mái rất hiếm thấy ở các nơi.

Hạng mục chính của đền bao gồm đại bái và hậu cung, hà mẫu, nhà thờ thần bản thổ, nhà hành lang, cổng đền, nhà phụ trợ.

Ảnh: Trung Hưng

Đại bái đền được làm 3 gian, 2 đầu hồi bít đốc, mái chảy lợp ngói mũi hài cổ. Các bờ nóc, bờ giải được làm hoa chanh rỗng như rải đăng ten. Trên nóc đắp đôi rồng chầu mặt nhật, hai đầu bờ nóc là hai kìm có đuôi cong lên, hai bờ giải có các khung bảng giật cấp. Phía ngoài mỗi khung là trụ biểu nhỏ. Trên đầu các trụ biểu nhỏ này từ trên xuống có đắp rồng cuốn thủy, có hồ lô đựng tiên tiên đan, trụ dưới cùng đắp bốn con rồng có chung một thân cuộn tròn, hình búp sen nhọn lên phía trên, trông rất lạ mắt. Từ chân mái hiên kéo dài ra hai bên là hai cánh gà. Ô lõm hia bên phía trên cánh gà 1 bên là phù điêu kết hợp tượng tròn bát bộ kim cương và bên kia là bát tiên quá hải. Phía dưới là phù điêu hai voi đắp nổi. Vuông góc với hai đấu cánh gà là hai bức bình phong nhô ra phía sân. Trên mỗi bức bình phong có hai trụ, Phía trong là trụ nhỏ trên có hai nghê chầu.

Trong nhà đại bái, xây tường dọc ở giữa đỡ nóc. Mái trước từ nóc kéo xuống, mái sau sau bấu vào lưng chừng tường dọc, ngang với xà mái trước. Tòa đại bái là hai bán mái so le đấu vào tường dọc giữa nhà. Hai đầu đại bái là hai hành lang bán mái, bấu vào tường hồi, kéo dài năm gian nối với sườn tòa hậu cung. Nhìn tổng thể, hành lang hai bên, thông với hiên phía trước, thành quanh quanh hiên chạy ba bề.

Hậu cung đền Động Hoa nằm cách đại bái một sân lọng. Hậu cung làm kiểu chồng diêm hai tầng sáu mái phía sau xây bít đốc, phía trước tầng trên làm mái đao cong, chỗ khúc ngỉu có hai nghê khảm sành rât đẹp. Tầng dưới bán mái phía trước kéo thẳng sang hai bên làm trung điện và phần hiên cho hậu cung.

Trong hậu cung có tượng Ngọc hoàng Thượng Đế, tiếp đến là ngai thờ Khổng Tử, Thái Thượng Lão Quân, Tượng Tản Viên Sơn Thánh và Đức Thánh Trần ở hai bên trung điện phía ngoài.

Ảnh: Trung Hưng

Phần tường hai đầu sân lọng đắp khuôn tranh, mái giả, đao cong, trong có phù điêu tượng kim cương đắp liền vào tường.

Ngang hàng với tòa hậu cung bên phải là nhà thờ mẫu làm theo kiểu chữ đinh gồm tiền đường và hậu cung. Mái nhà mẫu lợp ngói mũi hài đã mục hỏng nhiều chỗ. Hệ thống tường rêu mốc xâm thực, nứt gãy. Các cấu kiện gỗ như rui, hoành mục mọt. Nền lát gạch bát mạch chữ công. Hệ thống ban thờ xây bằng gạch. Công trình đã cuống cấp.

Bên trái đền chính là nhà thờ thần bản thổ làm theo kiểu chữ đinh, phía trước bán mái.

Đền Động Hoa là một công trình được xây dựng dưới thời Nguyễn, có kiến trúc rất độc đáo, hiếm lạ. Thông thường ở các di tích. Phần nghệ thuật thường tập trung ở phần mộc nhưng ở đền Động Hoa thì phần mộc lại rất đơn giản, chỉ vuông

Đền Động Hoa mỗi năm có hai ngày tiệc chính là ngày 20 tháng 2 và ngày 20 tháng 8, gọi là xuân thu nhị tế. Hai ngày này đàn tổ chức tế. Đền sắm đủ nghi trượng, tàn quạt, đồ tế khí, quần áo cho hội viên tế. Nghi thức tế giống như tế thần ở Đình Yên Thôn. Chỉ khác là không có hàng đô. Tế lễ xong, đàn viên được dự tiệc mặn. Kinh phí trích từ hoa lợi ruộng đền, người cấy phải lo sửa lễ và tiệc cho ngày đền.

Ngày nay, ruộng đền không còn nữa, lễ vật tế chỉ là lễ chay, nhang đăng, trà rượu, oản quả. Các cụ dự tế xong thụ lộc phẩm oản, quả chuối tại chỗ. Lễ bạc nhưng tâm thành là chính.

Liên hệ đơn vị tu bổ, tôn tạo di tích

Quý khách có nhu cầu tư vấn – thiết kế - thi công các công trình tâm linh như chùa, đình, đền, quán, miếu, nhà thờ họ, từ đường, nhà gỗ, nhà cổ, … xin vui lòng liên hệ với chúng tôi

CÔNG TY CỔ PHẨN BẢO TỒN DI SẢN VĂN HÓA TRUNG HƯNG

Địa chỉ: số 68, ngõ Hồ Hố Mẻ, Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội

Hotline: 08.1800.1886

Lịch làm việc: 8h15 - 5h30 từ T2 đến T6, 8h15 - 4h30 T7.

Email: disantrunghung@gmail.com

Facebook: Di sản Trung Hưng

Youtube: Di sản Trung Hưng

Website: disantrunghung.com

Đội ngũ kiến trúc sư và kĩ sư chuyên nghiệp của Trung Hưng luôn đồng hành cùng quý vị!