Mở đầu tập sách này, chúng tôi tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến học giả , họa sĩ người Pháp, ông Maurice Durand, nay đã khuất núi, đã để lại một tác phẩm vô giá là “Tranh dân gian Việt Nam” xuất bản từ năm 1960. Ông không chỉ mang trong huyết quản một phần dòng máu Việt nên yêu nước Việt, mà ông còn để hết tâm sức của mình vào việc nghiên cứu các bức tranh của người Việt, trong đó có tranh dân gian Kim Hoàng. Quyển sách mà ông xuất bản thực sự là một công trình khoa học công phu, tỉ mỉ về việc khảo cứu và chọn được các bức tranh tiêu biểu đẹp về mĩ thuật, chứa đựng bao giá trị tâm thức của người Việt. Tiếp nối sự nghiệp của ông, người con trai Marcus Durand đã cùng các nhà khoa học Pháp, Việt chỉnh lý lại kho tư liệu đồ sộ của ông để ở Paris và tái bản tác phẩm nổi tiếng này để in ở Pháp, rồi nay lại được dịch và in ở Việt Nam năm 2017, có in màu nguyên gốc, khá đẹp. Chính tác phẩm của hai cha con nhà Durand là gợi ý ban đầu, khích lệ để chúng tôi đi sâu vào việc nghiên cứu tranh dân gian Kim Hoàng, dòng tranh đã thất truyền chỉ còn lưu lại ở vài nơi, trong đó có trong tác phẩm của Durand. Từ đó chúng tôi đã lần tìm từng bức tranh Kim Hoàng để xác định cái “chất” Kim Hoàng độc đáo: các màu tạo nên thương hiệu “dòng tranh đỏ Kim Hoàng”, bố cục tranh, các chữ Hán Nôm chua nghĩa vào tranh. .. Từ đó, chúng tôi bắt tay vào việc khôi phục dòng tranh dân gian quý giá này. Người Pháp còn yêu tranh dân gian Việt Nam đến thế, nữa là người Việt lại chịu để một dòng tranh Kim Hoàng mai một, mà không tìm cách cho nó sống lại và chiếm một vị trí trong kho tàng di sản nghệ thuật quý của nước ta?

Các nhà nghiên cứu văn hóa và họa sĩ như nhà nghiên cứu Phan Ngọc Khuê, nghệ nhân Lê Đình Nghiên của dòng tranh Hàng Trống, họa sĩ Nguyễn Đức Hòa là người đầu tiên khắc Tranh Thần kê của Tranh Kim Hoàng, mở đầu cho quá trình phục chế sau này, nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, Nguyễn Đăng Giáp của dòng tranh Đông Hồ đã tận tình giúp đỡ, góp ý về mặt chuyên môn cho việc tạo dựng lại dòng tranh Kim Hoàng. Chúng tôi cũng cảm ơn các nhà nghiên cứu mỹ thuật, các họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa cùng đông đảo đồng nghiệp, bạn bè đã giúp đỡ, phản biện công trình này.

…

Quyển sách Tranh dân gian Kim Hoàng này bao gồm 3 chương:

Chương 1: Làng Kim Hoàng

Chương 2: Dự án khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng

Chương 3: Tranh dân gian Kim Hoàng

Thay mặt nhóm tác giả

Nguyễn Thị Thu Hòa

Bình luận